LAAT JE HIER INSPIREREN

Wij vinden leren op de werkplek erg belangrijk, eigenlijk noodzakelijk gezien de schaarse tijd van zorgmedewerkers en het belang om te blijven ontwikkelen. Daarom zijn we de afgelopen twee jaar opgetrokken met allerlei zorgorganisaties om werkplekleren te stimuleren. Uiteraard praten we met elkaar over allerlei thema’s rondom werkplekleren in de zorg en laten we ons inspireren bijvoorbeeld door voorbeelden uit andere sectoren. Maar belangrijker, samen werken we aan concrete oplossingen om het leren op de werkplek nog beter te benutten. Iedere deelnemende zorgorganisatie kan deze oplossingen zelfstandig inzetten.

Werkplekleren in de zorg, voor de één nog een onwennig begrip en voor de ander een bekend begrip. Maar belangrijker, wordt het principe van werkplekleren al toegepast daar waar het toegevoegde waarde biedt op gebied van leren en ontwikkelen? Zorgorganisaties hebben continu te maken met veranderingen in de leef- en werkomgeving. Voor zorgmedewerkers is een leven lang leren essentieel om zich aan deze veranderingen te kunnen aanpassen. Bij Educared geloven we dat hier veel winst valt te behalen wanneer werkplekleren in de zorg effectief en efficiënt wordt ingezet. 

Om werkplekleren in de zorg krachtig te benutten is het belangrijk om te begrijpen wat de plek is van werkplekleren binnen leren. Werkplekleren zal de traditionele vormen van leren niet vervangen maar kan deze juist versterken. Leren kan op verschillende manieren en plekken plaatsvinden. Nieuwe kennis en vaardigheden verkrijg je door het uitvoeren van dagelijkse werkzaamheden, zelfstandig en samen met collega’s. Werkplekleren bevindt zich grotendeels op het vlak van informeel leren en bevat het impliciet en reactief leren en deels het doelbewust leren.

Verweven met het werk

Eigenlijk zegt de naam het al, bij werkplekleren vindt leren direct plaats op de werkplek. Een logische plek om leren toe te passen. Op de werkplek kun je nieuw verkregen theorie en praktijkvaardigheden direct toepassen. Maar nog belangrijker, hier kun je kijken en leren hoe collega’s bepaalde werkzaamheden uitvoeren. En zoals het spreekwoord luidt: goed voorbeeld doet goed volgen!

Formeel versus informeel leren

Kennis en vaardigheden die middels werkplekleren verworven worden, vinden grotendeels plaats op het vlak van informeel leren. Waar het ontwikkelen van kennis en vaardigheden bij formeel leren bewust gepland wordt en vaak in een (digitaal) klaslokaal plaatsvindt, is informeel leren spontaan en komt vanuit persoonlijke motivatie om het werk zo goed mogelijk te doen. Bij werkplekleren in de zorg gaat het ook om de onlosmakelijke verbinding tussen formeel en informeel leren en de wijze waarop informeel leren en formeel leren elkaar wederzijds versterken.

Doelbewust, reactief en impliciet leren

Werkplekleren raakt zowel het doelbewust, reactief als impliciet leren. Daarbij kan het doelbewuste leren zowel extern als intern geïnitieerd zijn. Reactief leren kan intern geïnitieerd worden maar ook getriggerd worden door het ontstaan van een bepaalde situatie. Impliciet leren vindt spontaan en onbewust plaats. Dit laatste doet iedereen eigenlijk elke dag. 

Bewustwording van leren op de werkplek

Bij werkplekleren vinden de meeste leer- en ontwikkelactiviteiten onbewust plaats. Echter, deze kunnen ook door een medewerker of door anderen geïnitieerd worden. Het creëren van bewustwording rondom werkplekleren is belangrijk voor het onderkennen dat iemand leert en zich ontwikkelt op de werkplek. 

Je weet nu de plek van werkplekleren binnen het leren en ontwikkelen van zorgmedewerkers. We nemen je in onze volgende blog mee hoe je een boost geeft aan werkplekleren en de interne motivatie voor leren en ontwikkelen vergroot. Maak van de werkplek een krachtige leerplek!

Animatie: ‘Loop mee met zorgmedewerker Judith’

Als je werkplekleren bewust inzet, delen medewerkers meer kennis en ervaringen én zijn ze bewuster van hun eigen ontwikkeling. Maar hoe breng je dit in beweging en hoe maak je medewerkers ervan bewust dat zij eigenlijk elke dag leren én op meerdere momenten?

Bewustwording creëren bij medewerkers
Samen met verschillende zorgorganisaties uit het Netwerk Werkplekleren in de zorg gingen wij aan de slag rondom het thema ‘onbewust leren bewust maken’. Eén van de uitkomsten is een animatie voor zorgmedewerkers en teamleiders. Zie hieronder de compilatie.

De animatie is bedoeld voor zorgorganisaties en hun medewerkers om bij te dragen aan de bewustwording van leren op de werkplek. De originele animatie duurt slechts 2 minuten en neemt je mee langs situaties die een zorgmedewerker kan tegenkomen tijdens een werkdag. Je ziet de ervaringen en kennis die de zorgmedewerker opdoet en die resulteren in een verbetering van de kwaliteit van de zorg. Door herkenbare momenten op te nemen, prikkelen we medewerkers om zelf eens na te denken over wat ze die dag hebben gedaan. Want leren zit vaak ‘verstopt’ in kleine en vooral heel natuurlijke momenten. Je moet er alleen wel bewust van zijn.

Doel van de animatie

De animatie stimuleert de zorgmedewerker om te reflecteren op de eigen werkdag. Wat heeft hij/zij vandaag geleerd? Of welk inzicht van een collega kan hij/zij ook toepassen? Zo word je als medewerker bewust van werkplekleren.

Toepassen binnen de organisatie

De animatie kan je als zorgorganisatie op verschillende manieren inzetten. Zo maken we het onbewuste leren meer bewust.

• Zet werkplekleren op de agenda
  Bespreek als afdeling L&O het begrip werkplekleren tijdens een overleg met managers en teamleiders en gebruik de animatie ter ondersteuning. De animatie laat goed zien hoe leren in de dagelijkse werkpraktijk tot uiting komt. Managers en teamleiders kunnen vervolgens het onderwerp werkplekleren met het team bespreken en uiteraard de animatie inzetten als introductie. Om de informatie beter te laten beklijven zijn er werkvormen om de collega’s verder aan het denken te zetten.
• Organiseer de maand van het werkplekleren
  Zet werkplekleren voor een specifieke periode in het zonnetje. Start bijvoorbeeld ‘de maand van het werkplekleren’ met de animatie die je op het intranet of in het LMS plaatst. Daarbij is het belangrijk medewerkers te verleiden om de animatie te bekijken. Creëer een poster met beelden uit de animatie en sluit af met een vraag, zodat je medewerkers aan het denken zet. Hang deze op slimme plekken op waar alle medewerkers komen zoals het toilet, de lift of de kantine.
• Winactie: leerervaring delen
  Ook kun je medewerkers meer van elkaar laten leren door ze uit te dagen hun leerervaring te delen met collega’s. Dit kun je doen door medewerkers een korte vlog te laten maken waarin ze antwoord geven op enkele vragen. Door de drie leukste inzendingen een prijs te geven stimuleer je medewerkers extra om hun ervaring te delen. Uiteraard deel je de vlogs met alle medewerkers. 

En stel jezelf natuurlijk ook eens de vraag: welke kennis of nieuwe inzichten heb jij vandaag opgedaan?

Het Netwerk Werkplekleren in de zorg is een initiatief van Educared om gezamenlijk met zorgorganisaties op te trekken rondom het thema Werkplekleren. Niet alleen maar praten over, maar vooral doen! Concrete interventies ontwikkelen, meedoen met pilots of op werkbezoek bij andere organisaties. Wil je meer weten? Neem dan contact op met Marc van Harten.

E-learning wordt steeds populairder. Zeker in deze tijd waar veel cursussen en trainingen digitaal moeten plaatsvinden. Deze moderne manier van leren is flexibel, interactief en kostenefficiënt. Maar hoe zorg je dat jouw e-learning ook echt interactief en kostenefficiënt is? Een paar snelle en praktische tips voor het ontwikkelen van een goede e-learning.

1. Locatie van de titel

Plaats een titel of opening linksboven in de hoek. Mensen beginnen daar namelijk met lezen, waardoor in één oogopslag duidelijk is wat er voor de gebruiker op de pagina te vinden is.

2. Ruimte

Maak gebruik van ruimte. Een gebruiker heeft overzicht nodig, dus zet niet alles dicht op elkaar.

3. Kleurgebruik

Houd rekening met de verschillende kleuren in je ontwerp. Kleuren sturen namelijk de ogen. Felle kleuren, zoals rood en oranje, trekken daarom sneller de aandacht. Bekijk dus goed waar je accenten wilt neerleggen.

4. Keuze lettertype

Maak gebruik van Web Safe Fonts (veilige lettertypen), zoals Arial of Helvetica. Deze lettertypen werken goed in elke browser.

5. Kies voor functioneel

Kies bij het ontwerpen voor wat het beste werkt, niet voor wat het mooiste is. Je doel als designer is het ondersteunen van de gebruiker. Je moet het de gebruiker dus zo makkelijk mogelijk maken.

Aan de slag met microlearning? Vergeet dan niet rekening te houden met deze onmisbare design principles.  

Microlearning voor zorgmedewerkers

Voor zorgmedewerkers is het vaak een grote uitdaging om tijdens het werk nieuwe kennis en vaardigheden op te doen. Microlearning kan hierbij uitkomst bieden. Want met microlearning kan de zorgmedewerker kennis en kunde raadplegen waar en wanneer hij daar behoefte aan heeft. In slechts een paar minuten heeft de medewerker antwoord op de vraag die op dat moment op de werkvloer speelt. Op die manier wordt leren onderdeel van het dagelijks werk, waarbij het geleerde direct wordt toepast.   

Ontwikkelen van microlearning

Microlearning ontwikkel je niet zomaar. Daarom zetten wij in onderstaande infographic de vier belangrijkste design voorwaarden op een rijtje, zodat je direct een goede start maakt met het ontwerpen van microlearning.

Werkplekleren. Een actueel onderwerp in de wereld van leren en ontwikkelen. Zeker in de zorg. En dat is heel logisch, want zeker in de zorg kan werkplekleren van grote toegevoegde waarde zijn om medewerker bewuster te maken van hun persoonlijke ontwikkeling. Maar hoe stimuleer je werkplekleren? Wij geven graag 7 tips om werkplekleren goed in te zetten in jouw zorgorganisatie.

1. Stimuleer een leercultuur

Stimuleer wat mensen nodig hebben om bewust te kunnen leren op de werkplek:

• Gevoel van autonomie
• Inzicht in eigen competenties
• Gevoel van verbondenheid

Laat aan medewerkers zien dat voortdurend leren heel vanzelfsprekend is. Faciliteren, stimuleer en waardeer een lerende houding bij je zorgmedewerkers.

2. Met en van elkaar leren

Je kan van iedereen leren. Je leert niet alleen van je directe collega’s, maar ook van andere beroepen binnen de branche. Daarnaast leer je van mensen waar je interactie mee hebt, zoals je cliënten, de mantelzorgers en de vrijwilligers.

3. Kennis delen

Elke dag doe je nieuwe kennis en inzichten op. Faciliteer het delen van deze kennis. Maak het mogelijk om experts snel te vinden, zodat vragen of situaties direct besproken kunnen worden. Laat ook goede voorbeelden zien. Mensen die van nature leren en kennis delen makkelijk vinden, zijn een inspiratie voor andere medewerkers.

4. Just in time leren

Organiseer het leren zo dicht mogelijk bij en zelfs in het werk. Zorg ervoor dat medewerkers direct antwoord kunnen vinden op de vragen die zich tijdens het werk voordoen. Gebruik hiervoor microlearnings en ook korte, snel toegankelijke informatie on- en offline. De praktische vragen tijdens het werk definiëren hier de leervragen.

5. Werkomgeving inzetten als rijke omgeving

Laat zien welke leerkansen en ontwikkelmogelijkheden de werkplek al biedt en geef ze hier toegang tot. Laat medewerkers bijvoorbeeld meelopen op een andere afdeling of locatie om inspiratie op te doen.

6. Medewerkers ondersteunen

Ondersteun medewerkers bij het in kaart brengen van de eigen leerbehoefte. Zodra mensen zich bewust worden van hun leerbehoefte, gaan ze zelf op zoek naar oplossingen en manieren om aan de leerbehoefte te kunnen voldoen.

7. Obstakels wegnemen

Neem obstakels weg. Weinig autonomie, weinig verbondenheid of het slecht beschikbaar stellen van informatie blokkeren het gerichte werkplekleren.